میزگرد با محوریت روابط عمومی در ایرنا

بنابر این، نخست روابط عمومی است که باید با صداقت، درایت، ذکاوت و کاردانی و موقع شناسی، جایگاه و منزلت خود را به دیگران اثبات نماید و مدیران ارشد و میانی سازمان، به طور محسوس و ملموسی، نتایج مثبت و موثری را از ارتباط و همکاری متقابل با روابط عمومی درک کنند. در چنین شرایطی است که از سوی مجموعه مدیران سازمان پذیرفته، باور و حمایت می شود.
مدیران سازمانها نیز باید به این درک و آگاهی برسند که مهرورزی، عدالت گستری و خدمت به بندگان خدا و پیشرفت مادی و معنوی و همچنین پاسخگویی به عنوان معیارهای مهم مردم داری و مردم مداری، به مکانیزم هایی نیاز دارد و یکی از این ساز و کارها و مکانیزم ها، روابط عمومی ها هستند.
سیاست دولت یازدهم از ابتدا پاسخگویی به مردم بوده و این مهم همواره در اولویت امور قرار داشته است، لذا همه ما باید نسبت به جایگاه خود پاسخگو بوده و در این میان روابط عمومی ها بهترین مجرا برای این پاسخگویی هستند.
امروزه پاسخگویی به مردم به ویژه در دولت یازدهم که از ابتدا نیز شعارش را اعتدال و خدمت گذاری و پاسخگویی به مردم اعلام داشته، تا حد زیادی محقق شده و نیاز است برای نهادینه شدن فرهنگ پاسخگویی در روابط عمومی ها با حمایت و پشتیبانی مسئولان و مدیران ارشد باید به یک نیاز تبدیل شود.
البته صرف پاسخگویی مشکلات را حل نخواهد کرد و پاسخگویی ها باید به صورت عملی باشد.
استفاده از ظرفیت های مردمی در قالب سازمان های مردم نهاد و... این دولت همواره به دنبال حضور مردم و بهره گیری از ظرفیت های آنها در پیشبرد امور است و تجربه انقلاب و جنگ نیز این را ثابت کرده که هرگاه مردم در صحنه حاضر باشند نتایج مناسب و بهتری به دست می آید.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) با هدف تبیین اهمیت موضوع روابط عمومی و لزوم پاسخگویی این نهاد به مردم، در میزگردی، میزبان حمید شکری خانقاه و هوشمند سفیدی سخنگو و دبیر هیات موسس خانه روابط عمومی ایران، اسماعیل قدیمی مدرس دانشگاه و پژوهشگر ارتباطات، حسن نصیری قیداری مدرس دانشگاه، امیر مسعود امیر مظاهری مدرس دانشگاه، رضا لیاقت ورز رئیس روابط عمومی بانک کشاورزی و بیژن قاسمی رئیس روابط عمومی شرکت توانیر بود که اظهارات این کارشناسان در این میزگرد در پی می آید:

** مردم سرمایه های اصلی روابط عمومی ها هستند
مدرس دانشگاه در این میزگرد از مردم به عنوان سرمایه های اصلی جامعه و مخاطبان روابط عمومی ها یاد کرد.
امیرمسعود امیرمظاهری توجه به افکار عمومی، نیارهای جامعه، برون رفت از شکل سنتی به شیوه های نوین، توجه به مخاطب و مشتری، احترام متقابل به مردم و افکار عمومی را از مهمترین ویژگی های یک روابط عمومی موفق و پاسخگو برشمرد.

** از پاسخگویی کلیشه ای و کلی پرهیز شود
این مدرس دانشگاه تاکید کرد که روابط عمومی ها باید با نیازسنجی، توجه به افکار عمومی و آینده نگری، توجه به نیاز مخاطبان، اطلاع رسانی دقیق و به موقع از پاسخگویی کلیشه ای و کلی پرهیز کرده و همواره بصورت جامعه و کامل به مخاطبان پاسخگو باشند.

** روابط عمومی ها جزیره مستقل از سازمان ها ندانیم
امیر مظاهری تاکید کرد که نباید به روابط عمومی ها به عنوان جزیره مستقل و مجزا از سازمان نگریست بلکه این حرفه را باید از بخش های اصلی سازمان ها محسوب کرد.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: نگاه سیستمی به روابط عمومی ها، بطور یقین حرفه گرایی، انگیزش، مستندسازی، پژوهش، آموزش، تحقیق و پاسخگویی را نیز به دنبال خواهد داشت. 
این کارشناس روابط عمومی در عین حال گفت: روابط عمومی اگر قوی باشد ولی بخش های دیگر ضعیف عمل کنند نمی تواند پاسخگوی مناسبی باشد پس در این میان نیازمند این است که یک توازن متعادل بین بخش های مختلف بوجود آید.

** روابط عمومی و پاسخگویی قرین یکدیگرند
پژوهشگر حوزه ارتباطات نیز روابط عمومی و پاسخگویی را قرین یکدیگر برشمرد و گفت: با مراجعه به فلسفه وجودی روابط عمومی ها می توان به ارتباط تنگاتنگ آن با پاسخگویی رسید.
اسماعیل قدیمی معتقد است که روابط عمومی ها با داشتن ساختار مناسب، ساز و کار اجرایی، قوانین و مقررات، استقلال عمل سازمانی، اهمیت دادن به جایگاه این حرفه و... می توانند یک نظام پاسخگویی مناسب و مطلوب را در سازمان ها و دستگاه های مربوطه ایجاد و نهادینه کنند.
به گفته وی، اصولا دولت مردم سالار دولتی است که تفکر و رفتار سیستمی برآن حاکم است و تحت قوانین و مقررات حرکت می کند و در این سیستم پاسخگویی بسیار تعیین کننده است.

** دولت پاسخگو روابط عمومی پاسخگو
این مدرس دانشگاه گفت: نظام پاسخگو تابع یک اصول مبانی و نظام اخلاقی است که مرتب باید رصد شود.

** وظیفه روابط عمومی ها مردم مداری است
استاد دانشگاه و مولف چندین جلد کتاب با موضوع روابط عمومی نیز با تاکید بر اینکه وظیفه روابط عمومی ها اطلاع رسانی نیست، گفت: فلسفه وجودی این حرفه، مردم مداری و برقراری ارتباط فراگیر با مردم و جامعه است.
حمید شکری خانقاه تصریح کرد: محور بودن و سنتی بودن روابط عمومی ها، عامل مهمی برای پاسخگو نبودن به مردم است، از این رو باید از این حالت روابط عمومی ها به سمت و سوی ارتباطات فراگیر و نوین که بتوانند پاسخگوی نیازها باشند، گام بردارند.

** تبلیغات در سازمانه های خصوصی بجای نظام پاسخگویی
این مولف چندین کتاب ارتباطات و روابط عمومی گفت: امروز نظام پاسخگویی در سازمان های بخش خصوصی به عنوان یک حکم تبلیغ به خود گرفته و برخی حتی از آن سوء استفاده کرده و در جهت تبلیغات خدماتی بهره می برند که به عنوان مثال می توان به خدمات برخی خودروسازان اشاره کرد.
به گفته شکری خانقاه، در برخی سازمان های دولتی هم از روابط عمومی و نظام پاسخگویی برای رفع تهدیدها، پایین آوردن تنش ها و فشار افکار عمومی استفاده می شود که در هر دو صورت این شیوه پاسخگویی غیرحرفه ای و غلط است.

** نبود مهارت ارتباطی بزرگترین شکاف در روابط عمومی ها
این استاد دانشگاه ادامه داد: امروز در روابط عمومی ها ضعف اجرایی وجود ندارد و آنچه به عنوان بزرگترین شکاف در روابط عمومی ها تبدیل شده، نبود استراتژی مهارت ارتباطی است.
شکری تاکید کرد که باید مدیریت پاسخگویی را تقویت و روابط عمومی مدیریت شبکه ای در سازمان ها جاری و به دنبال آن مدیریت مشارکتی را در ایجاد کرد.

** رسالت مهم روابط عمومی ها پاسخگویی است
سخنگو و دبیر هیات موسس خانه روابط عمومی ایران نیز با اشاره به نقش بی بدیل روابط عمومی ها در حوزه پاسخگویی گفت: رسالت مهم روابط عمومی ها پاسخگویی است.
هوشمند سفیدی بر این باور است که پاسخگویی فرایندی است که علاوه بر روابط عمومی ها، همه اعضای سازمان ها بویژه مسئولان همواره باید آن را با توضیحات مستدل، کافی و منطقی برای مردم و مخاطبان داشته باشند.

** پاسخگویی تدریجی ضریب موفقیت کمتری دارد
دبیرکل سمپوزیوم بین المللی روابط عمومی کشور تاکید کرد: روابط عمومی ها باید پاسخگویی های بالقوه را دریابند، نه اینکه منتظر بمانند تا زمانیکه انتقاد و یا موضوعی پیش بیاید و آنگاه نسبت به پاسخگویی برآیند.
سفیدی با بیان اینکه پاسخگویی تدریجی ضریب موفقیت کمتری برای جلب رضایت مخاطبان دارد، گفت: پاسخگویی ها همواره باید مستند، محکم، قوی و با پایه و اساس باشد تا نیاز به پاسخگویی های چندباره وجود نداشته باشد.

** فقدان پاسخگویی از عوامل گسترش فساد در جامعه 
سخنگوی هیات موسس خانه روابط عمومی ایران فقدان پاسخگویی را از عوامل گسترش فساد در جامعه عنوان کرد و گفت: اگر در جامعه ای شفافیت و نظام پاسخگویی صحیح وجود داشته باشد، هرگز شاهد بروز و ظهور فساد نخواهیم بود.
سفیدی از پاسخگویی به عنوان یک نوع وسیله سنجش عملکرد نام برد و سرآمدی روابط عمومی ها را یک امتیاز مهم عنوان کرد.

** پاسخگویی روابط عمومی ها با اهداف آرمانی فاصله دارد
به گفته این کارشناس ارتباطات و روابط عمومی، روابط عمومی ها امروز استراتژی و برنامه مشخصی برای پاسخگویی نداشته و لذا وضعیت پاسخگویی در آنها قابل پذیرش نیست چراکه با اهداف آرمانی فاصله زیادی دارد.

** نظام مردم سالار باید دارای روابط عمومی پاسخگو باشد
دبیر کل سمپوزیوم بین المللی روابط عمومی کشور گفت: نظام مردم سالار باید دارای روابط عمومی پاسخگو بوده و برای شهروندان ارزش قائل شود و مسئولان آن نسبت به پاسخگویی در مقابل مردم و جامعه متعهد باشند.
سفیدی با بیان اینکه نباید کارگروه موقت در نظام پاسخگویی را فعال کرد، گفت: باید دست به دست هم داده و نظام پاسخگویی را در روابط عمومی ها تدوین کنیم.

** نظام پاسخگویی روابط عمومی نیازمند کنترل و ارزشیابی است
مدرس دانشگاه نیز در این نشست گفت: نظام پاسخگویی در روابط عمومی ها، باید دارای نظام کنترل و ارزشیابی باشد.
به گفته حسن نصیری قیداری، برای اینکه روابط عمومی ها پاسخگو باشند باید به بینش و نگرش مدیران روابط عمومی و سازمانها به مردم و جامعه تغییر کرده و برای مخاطبان حق و احترام قائل شوند. تدوین یک ماموریت، یعنی اینکه روابط عمومی بداند چه مسئولیتی برای پاسخگویی در قبال جامعه دارد و سومین نکته ایجاد انگیزه، ترغیب و ایجاد نشاط در میان مخاطبان و مردم است.

** پاسخگویی جز از افراد سلیم النفس بر نمی آید
مدیر روابط عمومی شرکت توانیر نیز در این نشست با اشاره به کاستی های کار روابط عمومی ها در جامعه های کم تر توسعه یافته، گفت: در جامعه های توسعه نیافته یا کم تر توسعه یافته، نظام پاسخگویی درست و کاملی وجود ندارد.
در جامعه ما نیز در سازمان های دولتی و خصوصی به درستی به مردم پاسخ داده نمی شود و جاهایی هم که پاسخ می دهیم، جایی است که می خواهیم مردم را برای هدف های مورد نظر خود اقناع کنیم. 
بیژن قاسمی، افزود: افزون بر این، احترام و درک متقابل هنوز در جامعه ما وجود ندارد و این، در نظام پاسخگویی ما نیز دیده نمی شود.
به گفته وی در بحث پاسخگویی و روابط عمومی مشکل ریشه یی داریم که لازمه رفع آن، این است که حقوق حقّه ی مردم را بشناسیم و بدان باور داشته باشیم.
قاسمی با اشاره به نبود شایسته سالاری در انتخاب روابط عمومی ها، گفت: در شرکت ها و سازمان ها، روابط عمومی ها بر اساس شایسته سالاری انتخاب نمی شوند، بلکه بر اساس سلیقه مدیران ارشد برگزیده می شوند؛ و روابط عمومی ها برگزیده می شوند تا تابع محض مدیر سازمان باشند.
وی افزود: مدیر روابط عمومی شایسته، کسی است که در برابر تصمیم های نادرست مدیران ارشد خود بایستد و شهامت به خرج دهد. با تعریف های آکادمیک هیچ چیز حاصل نمی شود، چراکه در دانشگاه، تعریف ها براساس ایده آل ها است. 
این کارشناس روابط عمومی اظهار داشت: روابط عمومی ها باید به گونه ای انتخاب شوند که افزون بر دارا بودن تحصیلات دانشگاهی، تجربه کار با افکار عمومی جامعه را نیز دارا باشند.
قاسمی گفت: کم ترین انتظار از روابط عمومی ها این است که آن ها احترام و حقّ مردم را رعایت کنند و پیش از هر اقدامی به پیش بینی ها و مطالعه توجه داشته باشند تا بتوانند به درستی پاسخگو باشند؛ که البته این پاسخگویی جز از افراد سلیم النفس و دارای مطالعه بر نمی آید. روابط عمومی ها باید وظیفه گرایی را کنار بگذارند و تعالی گرا باشند.

** بهبود نظام پاسخگویی افزایش اعتبار برند را در پی دارد
مدرس دانشگاه، در تشریح پاسخگو بودن روابط عمومی ها گفت: اگر اقتصاد فعلی را مطالعه کنیم، از دید پاسخگو بودن، به دو نوع شرکت بر می خوریم؛ یکی شرکت های سنتی که فلسفه وجودی آن ها مبتنی بر خواست بنیان گذاران آن شرکت ها است. 
حسن نصیری قیداری افزود: روابط عمومی این شرکت ها رفته رفته و بر اساس انتقادها و پیشنهادها و نیاز مخاطبان کار پاسخگویی را انجام داده اند. دسته دیگر، شرکت های دارای نگرش سیستمی است که در آن ها، پاسخگویی به نیاز مخاطبان، جزو فلسفه ی وجودی روابط عمومی ها است.
وی در بخش دیگری، در تعریف «پاسخگویی» گفت: پاسخگویی عبارت است از درک نیاز مخاطب، پاسخ یابی و تنظیم پیام و فرستادن آن از کانال های درست و اطمینان از اقناع مخاطب. هدف های نظام پاسخگویی نیز رفع ابهام، توانمندسازی داخلی و بیرونی سازمان و ارتقای سطح کارکنان و فنّاوری سازمان است.
نصیری افزود: این نظام پاسخگویی همچنین افکار عمومی و رسانه ها را هم دگرگون خواهد کرد. افزون بر این، بهبود نظام پاسخگویی می تواند افزایش اعتبار برند، افزایش سهم از بازار و همکاری با عامه مردم را در پی داشته باشد.
این استاد دانشگاه در توضیح علت و سبب پاسخگو نبودن روابط عمومی ها گفت: مالکیت عمده شرکت های ما دولتی است، که این نوع مالکیت را می توان بی صاحب نامید و به همین دلیل نمی توان از آن انتظاری داشت؛ از این رو، کم تر شاهد پاسخگویی این دسته از روابط عمومی ها هستیم. 
وی ادامه داد: اما این را باید در نظر داشت که دولت در قبال اعتبار و امکاناتی که از مردم می گیرد، ملزم به دادن خدمات و پاسخگویی است، اما ما در این عرصه با مشکل مواجه هستیم. به همین ترتیب روابط عمومی های ما نیز تا حدّ بسیاری پاسخگو نیستند، که این، با فلسفه روابط عمومی ها، که همانا پاسخگو بودن است، تضاد دارد.
این مدرس دانشگاه در توضیح لازمه های پاسخگو بودن روابط عمومی ها گفت: برای اینکه روابط عمومی ها پاسخگو باشند، باید سه نکته را در نظر گرفت: نخست این که نگرش عمومی مدیران روابط عمومی و مدیران سازمان ها نسبت به مردم و حقوق آنان باید تغییر کند. دوم اینکه، باید برای روابط عمومی ها مأموریت تدوین شود تا بدانند چه مسئولیتی برای پاسخگویی در قبال جامعه دارند؛ و این مأموریت دارای چهار مرحله است.
وی در تشریح این چهار مرحله گفت: چهار مرحله این مأموریت عبارت است از:
الف) درک نیاز مخاطبان، از طریق مطالعه رفتار، گرایش ها و سبک زندگی آنان؛
ب) پاسخ یابی؛
ج) فرستادن پیامِ پاسخ یابی شده به مخاطب تا بتوان بین مخاطبان و سازمان همسویی پدید آورد؛
د) بررسی بازخوردها و ارزشیابی رفتار روابط عمومی نسبت به برنامه کاری اش.
این مدرس دانشگاه در توضیح سومین نکته مهم در پاسخگویی روابط عمومی ها گفت: ایجاد انگیزه، سومین نکته ای است که در پاسخگو بودن روابط عمومی ها نقش دارد. باید انگیزه ای عمومی پدید آید تا هم مخاطب روحیه خواهندگی و پرسندگی داشته باشد و هم روابط عمومی ها با رغبت و میل و نشاط پاسخگوی مخاطبان باشند.
وی درباره وضعیت امروز روابط عمومی های ایران گفت: روابط عمومی های ما یا خبر و گزارش تولید می کنند و یا با مدیران به سفر می روند؛ در حالیکه در دنیای امروز، روابط عمومی ها با اطلاعاتی که تولید می کنند، تبدیل به سند و مرجعی معتبر شده اند.
نصیری ادامه داد: مدیران شرکت ها و سازمان ها نیز باید خود را در برابر شهروندان مسئول و پاسخگو بدانند. افزون بر این، کیفیت کالا یا خدمات، خود گویای صداقت و درستی شرکت و سازمان تولیدکننده یا عرضه کننده آن است و در کنار این، همه کارکنان یک سازمان نیز باید با عملکرد خود به نوعی نقش روابط عمومی را ایفا کنند و پاسخگو باشند.

** روابط عمومی ها نباید جواب هر حرف نامستندی را بدهند
در ادامه مدیر روابط عمومی بانک کشاورزی، درباره لزوم به روز بودن روابط عمومی ها گفت: با توجه به تغییر نیاز مخاطبان در دوره های گوناگون، روابط عمومی ها هم باید نظام پاسخگویی خود را به روز کنند. البته باید توجه داشت که دولتی بودن سازمان ها را نباید تنها سبب محافظه کاری و پاسخگو نبودن روابط عمومی آن ها دانست، چراکه این مشکل در نهادهای خصوصی نیز وجود دارد.
رضا لیاقت ورز افزود: گاهی اوقات در سازمان ها این نگاه وجود دارد که نباید آمارهایی منتشر شود؛ و این بخش از پاسخگونبودن، تقصیر روابط عمومی ها نیست.
مدیر روابط عمومی بانک کشاورزی گفت: یکی از مشکل های امروز روابط عمومی ها این است که برخی از آن ها به بسیاری از بحث های مطرح شده در رسانه ها که شاید بخشی از آن ها نیز مستند نباشد، پاسخ می دهند، که این کار درستی نیست. روابط عمومی ها باید تنها انتقادهای منطقی را پاسخ دهند، نه هر بحثی را که در هر جایی مطرح می شود.
وی درباره دگرگونی کارکردهای ابزارهای اطلاع رسانی، گفت: امروزه کارکرد بسیاری از ابزارهای اطلاع رسانی در هم تنیده شده و باید به این توجه کرد. 
او گفت: در کار روابط عمومی ها حفره هایی وجود دارد که گاه با نبود تخصص و گاه با سوگیری های شخصی پدید می آید. از نمونه های این حفره ها، سندهایی است که از داخل مجموعه ها و سازمان ها به بیرون درز می کند، که البته بسیاری از این سندها ناقص است و قبل و بعد آن ها به عمد منتشر نمی شود تا نتیجه دلخواهِ منتشرکنندگان آن ها رقم بخورد.
به گفته وی در چنین فضایی چون افشاگری اهمیت دارد، تکذیبیه آن چندان دیده و شنیده نمی شود، که این موجب می شود تصور کنیم پاسخگویی خوب اتفاق نیافتاده است.

روابط عمومی در ایران...